Economic diplomacy

संक्षिप्त प्रश्नोत्तर: “आर्थिक कूटनीति” भन्नाले के बुझिन्छ?

 

परिभाषा

“आर्थिक कूटनीति” भन्नाले कूटनीतिक लक्ष्यहरू हासिल गर्न र अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध बढाउनका लागि सरकारहरूद्वारा गरिने आर्थिक उपकरण र स्रोतहरू(economic tools and resources)  को प्रयोगलाई जनाउँछ। यसले अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा देशको प्रभुत्व बढाउन, विदेशमा आफ्नो राष्ट्रको आर्थिक हितलाई बढावा दिन र अन्तर्राष्ट्रिय विवादहरू समाधान गर्न आर्थिक नीतिहरू, वार्तालाप र सम्बन्धहरूको रणनीतिक प्रयोगलाई बुझाउँदछ।

मुख्य पक्षहरू

आर्थिक कूटनीतिका मुख्य पक्षहरू यसप्रकार छन्:

  • व्यापार सम्बन्ध (Trade Relations): व्यापार सम्झौता वार्ता, व्यापार विवाद समाधान, र अन्य देशहरुसंग आर्थिक सम्बन्ध सुदृढ गर्न निर्यात र आयात प्रवर्द्धन।
  • लगानी प्रवर्द्धन (Investment Promotion): आर्थिक वृद्धि र सहयोगलाई प्रोत्साहन गर्न विदेशी प्रत्यक्ष लगानी (FDI) आकर्षित गर्ने र विदेशमा स्वदेशी लगानी प्रवर्द्धन गर्ने।
  • विकास सहायता (Development Assistance): प्रायः सफ्ट पावर (soft power)को रूपमा अन्य देशहरूको विकास लक्ष्यहरूलाई समर्थन गर्न आर्थिक सहायता, विकास ऋण, र अनुदानहरू प्राप्त/प्रदान गर्ने।
  • प्रतिबन्ध/व्यापार प्रतिबन्ध (Sanctions and Embargoes): कूटनीतिक दबाब वा नीतिगत उद्देश्यहरू प्राप्त गर्न प्रतिबन्ध/व्यापार प्रतिबन्ध लगाउने।
  • वित्तीय कूटनीति (Financial Diplomacy): मुद्रा विनिमय दर, अन्तर्राष्ट्रिय ऋण, र वित्तीय नियमहरू सहित अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय सम्बन्ध व्यवस्थापन गर्ने ।
  • वाणिज्य कूटनीति (Commercial Diplomacy): अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पहुँच प्राप्त गर्न, व्यापारिक विवादहरू समाधान गर्न (resolving commercial disputes), र निष्पक्ष व्यापार अभ्यासहरूको वकालत गर्न (advocating for fair trade practices) व्यवसायहरूलाई समर्थन र प्रबर्द्धन गर्ने।
  • वार्ता र वकालत (Negotiation and Advocacy): राजनीतिक उद्देश्य हासिल गर्न वा द्वन्द्वहरू शान्तिपूर्ण रूपमा समाधान गर्न कूटनीतिक वार्तामा आर्थिक तर्क र प्रोत्साहन (economic arguments and incentives in diplomatic negotiations) दिने।

निष्कर्ष

आर्थिक अन्तरनिर्भरता (economic interdependence) ले राजनीतिक निर्णयहरू (political decisions) र विश्वव्यापी सहयोग (global cooperation)लाई परिचालन गर्ने आजको अन्तरसम्बन्धित संसारमा आर्थिक कूटनीतिले अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धलाई आकार दिन महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। तसर्थ आर्थिक कूटनीतिमा सरकारी नीतिहरू, अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार सम्बन्धहरू, वित्तीय रणनीतिहरू, र देशको आर्थिक र कूटनीतिक चासोलाई एकै साथ अगाडि बढाउने उद्देश्यका साथ विकास पहलहरूको जटिल अन्तर्क्रिया समाविष्ट हुन्छ।

Comments

No comments yet. Why don’t you start the discussion?

जवाफ लेख्नुहोस्

तपाईँको इमेल ठेगाना प्रकाशित गरिने छैन। अनिवार्य फिल्डहरूमा * चिन्ह लगाइएको छ