Foundations of Civil Services

मानव पूँजी व्यवस्थापन

बिषय प्रवेश

मानव पूँजी व्यवस्थापन (HCM) ले संगठनको सबैभन्दा मूल्यवान सम्पत्ति अर्थात् “जनशक्ति” व्यवस्थापन गर्ने रणनीतिक दृष्टिकोणलाई बुझाउँछ। यसले संगठनात्मक लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न कर्मचारीहरूको उत्पादकता, प्रभावकारिता, र योगदानलाई अधिकतम बनाउने  विभिन्न अभ्यासहरू र प्रक्रियाहरू समेटदछ।

मानव पूँजी व्यवस्थापनका मुख्य अंगहरू

मानव पूँजी व्यवस्थापनका मुख्य अंगहरू यसप्रकार छन्:

  • भर्ती र अनबोर्डिङ (Recruitment and Onboarding): संगठनमा नयाँ कर्मचारीहरूलाई आकर्षित गर्ने, चयन गर्ने र एकीकृत गर्ने।
  • प्रशिक्षण र विकास (Training and Development): सीप वृद्धि, वृत्ति विकास र कर्मचारीहरूलाई निरन्तर सिक्ने अवसरहरू प्रदान गर्ने।
  • कार्यसम्पादन व्यवस्थापन (Performance Management): अपेक्षाहरू सेट गर्ने, पृष्ठपोषण प्रदान गर्ने र संगठनात्मक उद्देश्यहरूसँग व्यक्तिगत लक्ष्यहरू एक्यबद्ध गर्न कर्मचारीको कार्यसम्पादनको मूल्याङ्कन गर्ने।
  • क्षतिपूर्ति र लाभहरू (Compensation and Benefits): शीर्ष प्रतिभालाई आकर्षित गर्न र कायम राख्न तलब, बोनस र लाभहरू सहित उचित र प्रतिस्पर्धात्मक क्षतिपूर्ति संरचनाहरू बनाउने।
  • कर्मचारी संलग्नता र यथावत् राख्नु (Employee Engagement and Retention): सकारात्मक कार्य वातावरणलाई बढावा दिने, कर्मचारी सन्तुष्टि प्रवर्द्धन गर्ने, र मुख्य प्रतिभालाई कायम राख्न रणनीतिहरू लागू गर्ने।
  • उत्तराधिकार योजना (Succession Planning): निरन्तरता र स्थिरता सुनिश्चित गर्न संगठन भित्र भविष्यका उत्तराधिकारीहरूको पहिचान र विकास गर्ने।
  • कार्य योजना (Workforce Planning): वर्तमान र भविष्यका WorkForce Neccesity को विश्लेषण गर्दै, सीप अन्तरहरू अनुमान गर्दै, र तिनीहरूलाई सम्बोधन गर्न रणनीतिहरू विकास गर्ने।
  • कर्मचारी सम्बन्ध (Employee Relations): सामंजस्यपूर्ण (harmonious ) कार्यस्थल वातावरण कायम राख्न कर्मचारी सम्बन्ध विवाद र गुनासोहरू व्यवस्थापन गर्ने ।

निष्कर्ष

मानव पूँजीको प्रभावकारी व्यवस्थापन गरेर संस्थाहरूले कर्मचारी संलग्नता, उत्पादकता र सन्तुष्टि बढाउन सक्दछन र अन्ततः बजारमा सुधारिएको प्रदर्शन र प्रतिस्पर्धात्मक लाभ (improved performance and competitive advantage) प्राप्त हुन्छ।

Comments

No comments yet. Why don’t you start the discussion?

जवाफ लेख्नुहोस्

तपाईँको इमेल ठेगाना प्रकाशित गरिने छैन। अनिवार्य फिल्डहरूमा * चिन्ह लगाइएको छ